Cách đây vài tuần, tôi có một bệnh nhân tên Hằng – chị vừa hoàn tất bọc răng sứ 10 chiếc cho cả hai hàm trước. Gặp lại chị trong lần tái khám, tôi hỏi vui: “Ăn uống thấy khác không chị?”. Chị cười, rồi nói nhỏ như kể bí mật: “Ăn ngon hơn thiệt đó bác sĩ. Nhưng giờ em sợ chải răng mạnh quá rớt mấy cái sứ!”.
Nghe vậy tôi bật cười. Nhưng thực ra, chuyện này không hiếm. Nhiều người sau khi bọc răng sứ xong thì… “run tay” với việc vệ sinh răng miệng, hoặc ngược lại – lơ là vì nghĩ răng đã “sắt thép” rồi. Nhưng thực tế là: chăm sóc răng sứ đúng cách sau khi làm là yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định độ bền, độ đẹp và sức khỏe lâu dài của toàn hàm răng.
Cần làm gì sau khi vừa bọc sứ?
Sau khi bọc sứ, dù là 1 chiếc hay cả hàm, thời gian đầu là lúc răng, nướu và toàn bộ hệ thống nhai đang “làm quen” với người bạn mới – lớp mão sứ được thiết kế vừa vặn. Vì vậy:
- 24 giờ đầu: hạn chế nhai bên vùng mới bọc sứ, ưu tiên đồ mềm, ấm. Tránh thức ăn nóng – lạnh quá mức.
- 48–72 giờ đầu: có thể cảm thấy hơi ê, đặc biệt là khi cắn. Đây là hiện tượng khá phổ biến, do ngà răng nhạy cảm phản ứng với lực hoặc nhiệt độ. Nếu ê kéo dài hơn 1 tuần, hãy quay lại nha khoa để kiểm tra khớp cắn.
- Vệ sinh: vẫn đánh răng đều đặn 2 lần/ngày với bàn chải lông mềm, nhưng chải nhẹ nhàng, xoay tròn thay vì chà ngang mạnh tay.
Tôi từng gặp một bệnh nhân nam, làm răng sứ 6 chiếc vùng cửa, nhưng sau 1 tuần thì quay lại kêu “răng kêu cộp cộp” khi ăn. Khám ra thì chỉ vì… nhai kẹo đậu phộng. Răng sứ không phải sắt thép. Nó cứng, nhưng không chịu được lực xoắn hoặc chấn động bất thường.
Hướng dẫn vệ sinh răng sứ đúng cách
Một trong những lỗi phổ biến nhất tôi thường gặp là bệnh nhân dùng tăm để xỉa giữa các răng sứ. Dù là tăm gỗ hay nhựa, việc này có thể làm tổn thương vùng cổ răng – nơi dễ bị tụt nướu nếu bị tác động thường xuyên.
Vậy vệ sinh răng sứ đúng là gì?
- Chỉ nha khoa: dùng sau mỗi bữa ăn, hoặc tối thiểu 1 lần/ngày.
- Máy tăm nước: một công cụ tuyệt vời nếu bạn có cầu răng, hoặc làm nhiều răng liên tục.
- Súc miệng: ưu tiên nước muối ấm tự pha (tỷ lệ 1:10), hoặc dung dịch có chứa chlorhexidine nồng độ thấp (0.12%) nếu có viêm nướu nhẹ.
- Kem đánh răng: tránh loại có hạt lớn, hoặc thành phần làm trắng mạnh vì có thể mài mòn bề mặt sứ.
Cá nhân tôi hay khuyên bệnh nhân dùng kem chứa fluoride nhẹ, không cần phải là loại làm trắng cấp tốc. Răng sứ không bị vàng như răng thật, nên chỉ cần giữ sạch là đã đủ duy trì vẻ thẩm mỹ.
Nên ăn gì, kiêng gì sau khi bọc răng sứ?
Câu hỏi quen thuộc: “Em có ăn đồ cứng được không bác sĩ?”. Câu trả lời là: có, nhưng… cẩn thận.
- Không nên: cắn xé mía, nhai đá, cắn móng tay, mở nắp chai.
- Nên hạn chế: thức ăn quá dẻo như kẹo kéo, bánh nếp nóng – dễ tạo lực kéo mạnh khiến sứ bị trật nhẹ khỏi cùi răng.
- Không cần kiêng: rau, trái cây, cơm, thịt cá… miễn là nhai đều hai bên, không dồn lực một phía.
Một mẹo nhỏ tôi hay nhắc: hãy dùng răng như công cụ để ăn – không phải để thử thách độ bền.
Những dấu hiệu bất thường cần chú ý
- Ê buốt kéo dài hơn 1 tuần sau bọc.
- Cộm cấn khi cắn, có tiếng lách cách khi nhai.
- Nướu đỏ, sưng hoặc dễ chảy máu.
- Hơi thở có mùi dù vệ sinh đều đặn.
Khi có bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, đừng chờ đợi. Việc kiểm tra sớm giúp điều chỉnh khớp cắn, làm sạch vùng viêm hoặc xử lý lại răng bị lộ cổ – kịp thời ngăn ngừa biến chứng.
Vì sao cần tái khám định kỳ sau khi bọc răng sứ?
Tại Nha Khoa MIC, sau khi hoàn tất một ca bọc sứ, chúng tôi luôn hẹn tái khám sau 2 tuần, rồi sau đó mỗi 6 tháng/lần. Lần đầu giúp kiểm tra ổn định khớp cắn, tình trạng nướu; những lần sau giúp phát hiện sớm các dấu hiệu như tụt nướu, sâu răng cổ sứ, hoặc các mảng bám tích tụ ở kẽ sứ – vốn rất khó tự làm sạch hoàn toàn.
Tôi nhớ có một cô bệnh nhân ngoài 50 tuổi, làm răng sứ 4 năm không tái khám lần nào. Đến lúc bị đau nhẹ vùng lợi thì phát hiện sâu nhẹ ở răng thật bên dưới mão. May là xử lý sớm, nếu để lâu có thể phải điều trị tủy hoặc tháo mão để xử lý lại từ đầu.
Chăm sóc nướu và khớp cắn
Chúng ta thường chỉ chú ý đến mặt răng trắng bóng – mà quên mất phần nền móng nâng đỡ nó: nướu, lưỡi, má trong, niêm mạc miệng.
- Nướu khỏe thì sứ mới bền: hãy massage nhẹ nướu bằng đầu bàn chải mỗi lần đánh răng.
- Lưỡi sạch thì miệng mới thơm: dùng dụng cụ cạo lưỡi nhẹ nhàng mỗi sáng.
- Ăn nhiều rau xanh, uống đủ nước: giúp duy trì độ ẩm khoang miệng, giảm nguy cơ viêm nhiễm.
Tổng kết
Việc bọc răng sứ không kết thúc khi bạn rời khỏi ghế nha. Nó chỉ mới bắt đầu một chặng đường mới – nơi bạn là người tiếp tục chăm sóc, bảo vệ và giữ gìn thành quả đó mỗi ngày. Chúng tôi, bác sĩ, có thể tạo ra dáng răng đều, màu sắc hợp với khuôn mặt, đảm bảo khớp cắn chuẩn xác. Nhưng độ bền – chính bạn là người quyết định.
Nếu bạn đang phân vân chưa biết rõ chi phí bọc răng, hoặc cần so sánh các lựa chọn, tôi gợi ý bạn đọc thêm bài bọc răng sứ giá bao nhiêu để hiểu rõ hơn trước khi quyết định.
